Gdańszczanie do dnia 30 marca 2018 r. mogą zgłaszać roszczenia Portowi Lotniczemu w Gdańsku.

Wywróciłeś się? Sąsiadka pomaga wstać i podpowiada, że to dozorca nie odśnieżył chodnika, więc należy się od niego odszkodowanie. Zagapiłeś się i uderzyłeś w stojący przed Tobą samochód? Na szczęście jesteś ubezpieczony, nie stresujesz się stłuczką dłużej niż do drugiego śniadania. Odszkodowania stały się codziennym elementem naszej rzeczywistości. A gdyby okazało się, że należy Ci się odszkodowanie od lokalnego portu lotniczego, z tytułu obniżenia wartości Twojej nieruchomości?

W 1998 roku Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy w Gdańsku obsłużył łącznie 9158 operacji lotniczych, tj. przylotów i odlotów. Dwa lata później połączeń tych było już 11.586, a w 2005 – 19.040. Po dekadzie, tj. w roku 2015 takich operacji zanotowano już ponad dwukrotnie więcej. Ta tendencja wzrostowa utrzymuje się aż do chwili obecnej – przy czym w 2017 roku zanotowano aż o 15% więcej pasażerów, niż w roku 2016.  

Nietrudno zauważyć, iż o ile w  roku 1998 właścicielom nieruchomości położonych w okolicy lotniska „nad głowami” przelatywało średnio 25 samolotów dziennie, w roku 2015 samolotów było już średnio 110 dziennie.

Mieszkanie w okolicy gdańskiego lotniska z roku na rok staje się coraz bardziej uciążliwe, a atrakcyjność położonych tam nieruchomości - maleje.

Komu przysługuje odszkodowanie?

Z uchwalonej w 2001 roku ustawy Prawo ochrony środowiska wynika, że poszczególne rozwiązania technologiczne infrastruktury miejskiej, np. wysypiska śmieci, linie komunikacyjne czy lotniska, muszą spełniać określone standardy. Jeśli tereny, na których rozwiązania wymagań tych nie spełniają, należy utworzyć obszar ograniczonego użytkowania.

Taki właśnie obszar utworzony został na terenach okalających gdański Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy, uchwałą Sejmiku Województwa Pomorskiego z 29.02.2016 r. W akcie prawa miejscowego tereny sąsiadujące z lotniskiem podzielone zostały na strefy A i B, zgodnie z mapą oraz wykazem działek, które stanowią załączniki do uchwały.

Ustawa przewiduje również, że właścicielom nieruchomości położonych na kłopotliwych terenach przysługuje odszkodowanie za poniesioną szkodę. Nie mogą przecież zażądać zaprzestania naruszeń poprzez chociażby zmniejszenie hałasu. To dlatego niektórym mieszkańcom Gdańska przysługuje prawo do rekompensaty.

Aby ustalić, czy przysługuje Ci odszkodowanie od Portu Lotniczego, konieczne jest w pierwszej kolejności ustalenie, czy Twoja nieruchomość znalazła się w określonych w uchwale strefach.

Co dalej?

Po lekturze załączników do uchwały, pomimo nieczytelności mapy, udaje się ustalić, że należy Ci się odszkodowanie od Portu Lotniczego im. Lecha Wałęsy. Niestety, samo położenie nieruchomości w strefie ograniczonego użytkowania nie oznacza, że władze lotniska automatycznie wypłacą świadczenia na rzecz właścicieli wszystkich nieruchomości położonych  strefach A i B. Krokiem koniecznym do dochodzenia roszczeń od Portu Lotniczego jest zgłoszenie roszczeń w określonym w przepisach terminie.

Termin na zgłaszanie roszczeń

Termin na zgłaszanie roszczeń do Portu Lotniczego upływa 30 marca 2018 roku. Z ustawy Prawo ochrony środowiska wynika, że z roszczeniem o odszkodowanie wystąpić można w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie opisanej uchwały Sejmiku Województwa Pomorskiego. Uchwała ta weszła w życie w 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego, które miało miejsce 16.03.2016 r.

W orzecznictwie wskazuje się, że termin ten jest terminem zawitym, co oznacza, że jego niedotrzymanie oznacza brak jakiejkolwiek późniejszej możliwości wystąpienia z roszczeniem.

Z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika przy tym, że dla zachowania opisanego terminu konieczne jest doręczenie przed dniem 30 marca 2018 roku spółce Port Lotniczy Gdańsk sp. z o.o. pisma, w którym zostaną zgłoszone roszczenia. Stanowi to charakterystyczny dla instytucji prawa materialnego wyłom od generalnej zasady postępowania cywilnego, iż dla zachowania terminu wystarczające jest nadanie pisma w określonym terminie, a decydująca jest data stempla pocztowego.

Wezwanie do zapłaty

Wskazany termin na zgłaszanie roszczeń nie oznacza, że do dnia 30.03.2018 r. należy wnieść do sądu pozew o zapłatę odszkodowania, czy też w terminie tym wnosić wniosek o zawezwanie do próby ugodowej.

W orzecznictwie i doktrynie wskazuje się, że wystarczającym dla zachowania terminu na zgłoszenie roszczenia jest skierowanie do Portu Lotniczego im. Lecha Wałęsy wezwania do zapłaty żądanego odszkodowania. W wezwaniu tym wskazać należy sumę żądanego odszkodowania oraz numer rachunku bankowego, na który dokonana ma zostać zapłata.

Co niezwykle istotne, roszczenie określone w wezwaniu do zapłaty skierowanym do Portu Lotniczego stanowi maksimum roszczenia, którego dochodzić mogą przed sądem właściciele nieruchomości, położonych w strefach A i B. Należy bowiem wskazać, że - jak dotąd - Port Lotniczy w Gdańsku nie uznał żadnego ze zgłoszonych w opisanym trybie roszczeń.

Roszczenie, czyli kwota

Najtrudniejszą kwestią związaną ze zgłoszeniem tzw. odszkodowania lotniczego jest jego wysokość. Z uwagi na fakt, że aspekt odszkodowań z tytułu immisji lotniczych jest stosunkowo nowy, posiłkować się możemy dopiero kilkoma orzeczeniami polskich sądów w tym zakresie. Na ich podstawie należy wskazać, iż kwestia ta jest całkowicie zindywidualizowana i na wysokość należnego odszkodowania składać się mogą:

- kwota, o którą obniżyła się w okresie funkcjonowania lotniska wartość nieruchomości,

- koszty prac związanych z rewitalizacją akustyczną budynku – zarówno kosztów już poniesionych, jak i takich, które miałyby zostać poniesione w przyszłości.

Z uwagi na fakt, że zasądzone dotychczas odszkodowania wahają się od kilkudziesięciu tysięcy złotych do kilku milionów złotych, konieczne jest oszacowanie utraty wartości naszej konkretnej nieruchomości i na tej podstawie – zgłoszenie roszczenia do Portu Lotniczego w Gdańsku.

Pomocne może się przy tym okazać skorzystanie z opinii rzeczoznawcy ds. szacowania wartości nieruchomości albo dokonanie oceny utraconej wartości na podstawie cen sprzedaży nieruchomości podobnych (położonych na tym samym terenie) na przestrzeni ostatnich lat.  

Podsumowując: jeśli jesteś właścicielem nieruchomości położonej w strefach A i B, zgodnie z załącznikiem do uchwały Sejmiku Województwa Pomorskiego z 29.02.2016 r. (sprawdź tutaj: https://bip.pomorskie.eu/a,54874,w-sprawie-utworzenia-obszaru-ograniczonego-uzytkowania-wokol-portu-lotniczego-im-lecha-walesy-w-gdan.html), do 30 marca 2018 r. masz czas na zgłoszenie swojego roszczenia. Pamiętaj, że brak aktywnego działania pozbawi Cię późniejszej możliwości dochodzenia roszczenia.

aplikant radcowski

Patrycja Mazur